5 kwietnia odbędzie się spotkanie “Stosunki polsko-sowieckie 1939-1945 w nieznanych dokumentach”.
Inspiracją do dyskusji jest publikacja „Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1939-1945. Tom IV”, pod redakcją Łukasza Adamskiego. Prezentowane wydawnictwo to jedna z największych edycji źródeł do historii relacji polsko-sowieckich w okresie II wojny światowej, zawierająca materiały nieznane dotychczas badaczom lub słabo funkcjonujące w obiegu historiograficznym.
Publikowane dokumenty w istotnym stopniu pomagają zrozumieć zarówno stanowisko polskich rządów, przebywających na uchodźstwie, wobec Sowietów, jak i Kremla wobec Rzeczypospolitej Polskiej. Pokazują okoliczności wpływające na proces decyzyjny, odzwierciedlają atmosferę, w której ustalano strategię działań, jak również stan emocjonalny polityków, a także ich przekonania czy nawyki. Wiele z edytowanych źródeł ma też znaczenie dla zrozumienia doktryny prawnomiędzynarodowej państwa polskiego.
W spotkaniu udział wezmą: dr Łukasz Adamski, dr Sławomir Dębski, prof. Paweł Kowal. Debatę poprowadzi dr Paweł Ukielski, zastępca Dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego.
Jakie dokumenty można znaleźć w prezentowanej publikacji? Odpowiada red. dr Łukasz Adamski:
„Jest fragment dziennika ostatniego sowieckiego ambasadora przy rządzie polskim, pokazujący jak on postrzegał wojnę obronną Polski w 1939 roku. Są też protokoły bardzo ciekawych rozmów toczonych między Mołotowem a ambasadorami Wielkiej Brytanii i USA nt. utworzenia tymczasowego rządu jedności narodowej. A także bardzo wiele dokumentów, które pokazują kuchnię polską, procesy decyzyjne i stanowisko prawne państwa polskiego. Jest też mowa o instrukcji, aby nie mówić o wyzwoleniu Polski przez Armię Czerwoną, ale jedynie o zakończeniu okupacji niemieckiej przez Armię Czerwoną. Jest w końcu wstrząsający dokument pokazujący, że rząd polski był gotowy zgodzić się z oficjalną, kłamliwą, sowiecką interpretacją Zbrodni Katyńskiej, aby ratować przynajmniej część ziem wschodnich”.
Aktualność tematu także dziś, wobec zbrojnej napaści Rosji na Ukrainę podkreśla zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego, dr Paweł Ukielski: Publikacja pokazuje m.in. cynizm polityki Stalina, który wykorzystując różne metody taktyczne i dyplomatyczne prowadził działania antypolskie i antyukraińskie. Podobne metody próbuje stosować dziś Władimir Putin, rosyjski dyktator, który pierwszy raz od zakończenia II wojny światowej rozpętał pełnoskalową wojnę najeźdźczą chcąc zlikwidować państwo ukraińskie.
Spotkanie odbędzie się w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie i będzie też transmitowane na Facebooku organizatorów oraz na kanale YouTube Centrum.
· kiedy: 5 kwietnia 2022 (wtorek) godz. 18
· offline: Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Grzybowska 79, Warszawa, sala pod Liberatorem
· online: Facebook MPW i Centrum i YouTube Centrum
RSVP: kolakowska@cprdip.pl
Noty o mówcach:
Łukasz Adamski – doktor historii i politolog, specjalizujący się w historii krajów Europy Wschodniej oraz analizie ich bieżącej sytuacji politycznej. Zastępca dyrektora Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. W latach 2006–2011 pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych jako analityk, a potem koordynator programu ds. stosunków bilateralnych w Europie. W 2014 roku sprawozdawca Specjalnej Misji Obserwacyjnej OBWE na Ukrainie.
Sławomir Dębski – doktor, historyk i politolog, ekspert ds. międzynarodowych. Dyrektor Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Autor książek, artykułów i zbiorów źródeł historii dyplomacji. Zainteresowania: polska polityka zagraniczna, polityka zewnętrzna UE, NATO, rosyjska polityka zagraniczna i wewnętrzna, stosunki niemiecko-rosyjskie. W latach 2011-2016 Dyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
Paweł Kowal – profesor, pracownik Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk i Kolegium Europejskiego Natolin, historyk, publicysta, poseł do Parlamentu Europejskiego (2009-2014), poseł na Sejm V, VI i IX kadencji (2005–2009, od 2019). Specjalizuje się w historii współczesnej (w tym w historii PRL), polityce wschodniej Polski i Unii Europejskiej. Autor książki „Testament Prometeusza” poświęconej kształtowaniu się polskiej polityki wschodniej w okresie transformacji oraz wyjaśnieniu jej genezy.
Paweł Ukielski – dr, politolog, historyk. Zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego. Pracownik Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, wykładowca w Collegium Civitas. W latach 2014-2016 wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, a od 2019 r. przewodniczący Rady Nadzorczej Platform of European Memory and Conscience (PEMC). Obszary zainteresowań badawczych: transformacja Europy Środkowo-Wschodniej, współpraca regionalna w Europie Środkowo-Wschodniej, rozpad Czechosłowacji, stosunki czesko-słowackie, polityka pamięci.
