Przyszłość dystrybucji - konferencja W środÍ 21 marca 2001 roku podczas 7. Wrocławskich TargŰw Ksiąřki Naukowej odbyła siÍ konferencja zatytułowana "Przyszłość dystrybucji ksiąřki w Polsce". Organizatorzy zaprosili do udziału w spotkaniu wyłącznie przedstawicieli grupy Matras oraz hurtowni Kwadro, dlatego jednym z głŰwnych wątkŰw dyskusji była działalność tych dwŰch dystrybutorŰw. Ze strony wydawcŰw w konferencji wziÍli udział głŰwnie przedstawiciele oficyn naukowych i akademickich, dlatego teř przez znaczną czÍść konferencji rozmawiano na temat problemŰw dystrybucji wydawcŰw ksiąřek niskonakładowych. TÍ czÍść dyskusji opublikujemy w nastÍpnym numerze Biblioteki Analiz. Spotkanie prowadził Łukasz GołÍbiewski. Łukasz GołÍbiewski: Obecnie tyle mŰwi siÍ o sytuacji w Kwadro i Matrasie, ře moře to dobrze, ře ze strony dystrybutorŰw przybyli na nasze spotkanie wyłącznie przedstawiciele tych właśnie firm. Wrocław jest szczegŰlnie ciekawym miejscem do zorganizowania tego typu dyskusji, poniewař duřo siÍ tutaj dzieje. Mamy tutaj hurtownÍ Kwadro, ktŰra jest bombą mogącą w kařdej chwili eksplodować. Własną sieć dystrybucji tworzy tutaj Robert Charłampowicz, cały czas udziałowiec Kwadro - przyznają PaŇstwo, ře niecodzienna to sytuacja. Mamy teř we Wrocławiu odgrywającą istotną rolÍ hurtowniÍ Reprint, ktŰra jest w trakcie przekształceŇ i moře rynek czymś nowym zaskoczyć. Jest wreszcie Wrocławski Dom Ksiąřki, o ktŰrego zabiega Matras. Konkurencja jest tu niczym w Warszawie... W ostatnich tygodniach zaszło na rynku dystrybucji kilka istotnych wydarzeŇ. Przede wszystkim w ostatnich dniach przedstawiciele Polskiej Dystrybucji Ksiąřki oraz Azymutu podpisali list intencyjny w sprawie połączenia tych dwŰch firm. Taka fuzja na rynku dystrybucji hurtowej byłaby niezwykle istotna zarŰwno dla wydawcŰw, jak i ksiÍgarzy, poniewař powstałaby bardzo silna sieć mająca około 30-35 proc. udziałŰw w rynku. ProszÍ pamiÍtać, ře sieć ta byłaby wspierana przez Empik, ktŰry jest jednym z udziałowcŰw PDK. Powstanie takiej firmy byłoby dla wydawcŰw szansą, ale i zagrořeniem, szczegŰlnie dla małych podmiotŰw. Oczywiste jest, ře dla duřej sieci dystrybucji mały wydawca nie jest atrakcyjnym partnerem, ře duřa sieć dąřy przede wszystkim do wspŰłpracy z silnymi wydawcami. Wyjątkiem są tutaj małe wydawnictwa publikujące bestsellery takie jak Drzewo Babel, Tower Press, Akapit Press czy Tombak. MyślÍ, ře w związku z tym otwiera siÍ w Polsce pole dla firm świadczących kompleksowe usługi dystrybucyjne. W sytuacji, gdy dla duřej sieci mały wydawca o niewielkiej ofercie niskonakładowych ksiąřek nie bÍdzie atrakcyjnym partnerem, to takim partnerem moře być firma dystrybucyjna mająca w ofercie ksiąřki kilkunastu edytorŰw. Jako przykład moře tu posłuřyć chociařby firma L&L z GdaŇska bÍdąca przedstawicielem ośmiu oficyn skupionych w TrŰjmiejskiej Grupie Wydawniczej. Innym podobnym przedsiÍwziÍciem jest Grupa A5 oferująca publikacje trzech wydawnictw ksiąřek psychologicznych, bÍdąc de facto wspŰlnym działem handlowym tych trzech podmiotŰw. Mali wydawcy zdają sobie doskonale sprawÍ, jak duřym obciąřeniem jest utrzymywanie działu handlowego. Dlatego w sytuacji postÍpującej konsolidacji sektora hurtowego, myślÍ, ře wkrŰtce w Polsce pojawi siÍ czas dla firm świadczących usługi dystrybucyjne. Nie ma w tym niczego niezwykłego, ře duře sieci nie chcą wspŰłpracować z małymi wydawcami. Koszt obsługi wydawcy, ktŰrego ksiąřek sprzedaje siÍ miesiÍcznie za 500-600 zł, przy niskich marřach jest zbyt wysoki, by opłacało siÍ wprowadzać takie ksiąřki do obrotu. Drugim wydarzeniem istotnym dla środowiska jest zapowiedü rozpoczÍcia postÍpowania układowego pomiÍdzy wydawcami a hurtownią Kwadro, a takře tego typu rozmowy prowadzone przez hurtowniÍ ĺwiatowid. Trudno powiedzieć, jak zakoŇczy siÍ ta sprawa. W przypadku Kwadro wydawcy proponują zamianÍ swoich wierzytelności na udziały w spŰłce Holding Centrum. Moim zdaniem jest to plan mało realistyczny, szczegŰlnie, ře wydawcy zaoferowali przejÍcie tych udziałŰw za symboliczne pieniądze. Mimo wszystko pozytywne jest, ře wydawcom udało siÍ wywrzeć na dystrybutorach na tyle silną presjÍ, ře ci w sposŰb uczciwy przedstawili sytuacjÍ swoich firm. Dobrze byłoby, gdyby stało siÍ to pewną tradycją - řeby wydawcy mogli kontrolować kondycjÍ finansową dystrybutorŰw, z ktŰrymi wspŰłpracują. Sytuacja finansowa polskiego ksiÍgarstwa jest bardzo zła. Z jednej strony funkcjonują firmy, ktŰre mają zaplecze finansowe, tj. PDK i Azymut, ale za zeszły rok wykazały bardzo duře straty. Jest ĺwiatowid, ktŰry w zeszłym roku został zasilony finansowo przez fundusz Pioneer, ale i tak zakoŇczył 2000 rok z duřą stratą. RŰwnieř stratÍ wykazało szereg duřych hurtowni ksiąřek szkolnych. W tej sytuacji obecnie nie widać mořliwości rozwoju średniej wielkości firm - nie mają juř kapitałŰw własnych ani widokŰw na pozyskanie funduszy ze wzglÍdu na brak zdolności kredytowej. Jeśli chodzi o rynek ksiąřki szkolnej, to jeřeli wydawcy nie złagodzą w tym roku warunkŰw wspŰłpracy z hurtowniami, to nawet jeřeli dystrybutorzy przetrwają ten sezon, to z pewnością sprzedadzą duřo mniej ksiąřek niř w roku ubiegłym. Paradoksalnie bowiem, jedynym dla nich zabezpieczeniem bÍdzie ograniczenie sprzedařy ksiąřek. Hurtownicy, zmuszeni do kupowania podrÍcznikŰw za gotŰwkÍ, kupią ich znacznie mniej i w rezultacie wszyscy na tym stracą. W tym roku bÍdziemy na pewno obserwować prŰby zmian modelu dystrybucji podrÍcznikŰw szkolnych. MyślÍ, ře silni wydawcy edukacyjni zdecydują siÍ sprzedawać ksiąřki przede wszystkim bezpośrednio do szkŰł. Ta zmiana modelu dotyka polskie ksiÍgarstwo, ktŰre z roku na rok traci udział w rynku na rzecz innych form dystrybucji. W roku 2000 szacowałem ten udział na około 50 proc., w 2001 myślÍ, ře spadnie do około 48 proc. Na pewno …