Pierwsze w języku polskim wydanie znakomitych opowiadań niedocenionego i nieznanego w naszym kraju pisarza, pozostającego w cieniu swojego brata, czyli słynnego noblisty Isaaca Bashevisa Singera. Teksty zawarte w tomie powstały w latach 1916‑1922. Po raz pierwszy drukiem ukazały się niemal przed stu laty. Po przedruku tytułowego opowiadania w dzienniku „Forwerts”, najpoczytniejszej gazecie żydowskiej w Stanach Zjednoczonych, Izrael Joszua Singer został okrzyknięty „nowym talentem literatury jidysz w Polsce”. Teraz mistrzostwo jego pióra mogą ocenić polscy czytelnicy.
W Polsce jak dotąd udostępniono trzy powieści Izraela Joszuy Singera: „Josie Kałb”, „Bracia Aszkenazy” i „Rodzina Karnowskich”. Rok temu wydawnictwo Fame Art wydało tom opowiadań „Na obcej ziemi”. Przekładu tamtego, jak i tego tomu z języka jidysz podjął się Krzysztof Modelski i należą mu się słowa uznania za to, że starał się jak najlepiej oddać lekkość pióra Singera i znakomity kunszt narratorski pisarza, ale też za to, że przybliża i objaśnia żydowskie tradycje.
Wspomniana oficyna ma bardzo wielki wkład w przybliżanie polskiemu czytelnikowi twórczości Singerów. Wcześniej opublikowała zbiór opowiadań Ester Singer Kreitman, czyli ich starszej siostry – „Rodowód” i „Taniec demonów”. Publikacje żydowskiego rodzeństwa pod marką Fame Art cechuje wysoki poziom edytorski, wydawca dba o każdy szczegół, począwszy od opracowania graficznego, zawsze skromnej, ale przyciągającej uwagę okładki, po dobór czcionki, papieru, wyklejki. To wszystko sprawia, że po książkę sięga się z przyjemnością.
A warto po „Perły” sięgnąć, bo to nie tylko edytorska, ale i literacka perełka. Publikacja ukazuje kawałek polskiej kultury. To zatrzymamy w kadrze obraz Rzeczypospolitej sprzed wieku, jej mieszkańców różnego wieku, profesji czy wyznania. Wyjątek stanowi tu jedynie opowiadanie „Ołów”, którego akcja rozgrywa się w Rosji.
Izrael Joszua Singer opisuje skomplikowane ludzkie losy i rozterki i to czyni lekturę opowiadań ponadczasową. Zachwyca niezwykła plastyczność opisów i galeria oryginalnych postaci: począwszy od starego jubilera Moryca Szpilrejna z tytułowego opowiadania, przez fotografa pracującego całe dnie w ciemni, wiejskiej dziewczyny Magdy i jej autorytarnego ojca, po Joela, chłopca lepiącego figurki z gliny czy Symeona pracującego ciężko w sadzie wuja i marzącego o pięknej Chai. Pisarz pochyla się nad życiem ludzi prostych, zwyczajnych, nierzadko pogodzonych ze swoim losem i przeznaczeniem. Pisze o rodzinnej przemocy, ludzkich namiętnościach, patriarchalnym świecie. A ważne jest przy tym, że pisarz był wówczas na początku drogi twórczej, w chwili publikacji całego zbioru miał 28 lat. Znakomita proza.
