Tom 16. znakomitej serii dokumentalnej Festung Posen, to opracowanie
dotąd w niej najobszerniejsze. To album zawierający blisko 400
ilustracji – zdjęć, skanów dokumentów, map czy grafik – stanowiący
przegląd materiałów zgromadzonych przy tworzeniu cyklu, a jednocześnie
swoiste jego podsumowanie.
Autorzy po krótkim wstępie streszczającym przebieg walk o Poznań,

starają się odtworzyć i przy pomocy fotografii wprowadzić czytelnika
w klimaty i nastroje panujące na poszczególnych odcinkach obrony twierdzy
Poznań. Posługują się w tym celu fotografiami nie tylko z zapowiadanego
w tytule 1945 roku, ale również z okresów wcześniejszych (jeśli
chodzi o garnizon niemiecki) i późniejszych (miasto wyniszczone działaniami
wojennymi). Cześć materiałów ikonograficznych opublikowanych
zostało tu po raz pierwszy, niektóre znane są już z innych publikacji.
Do lektury (oglądania) tej książki nie można podchodzić zbyt dosłownie,

z konkretnym nastawieniem. Na przykład, spragnionych wyłącznie
portretów walczącego miasta zaskoczy z pewnością liczba dokumentów
czy ukazywanych postaci – uczestników walk, albo cała część tomu
poświęcona pamięci i pojednaniu, a więc głównie działalności stowarzyszenia Pomost – inicjatora wydania całej serii. Ukłonem w kierunku szerszego,
międzynarodowego odbiorcy są nadto trójjęzyczne komentarze
i opisy do zdjęć w języku polskim, niemieckim i angielskim.
Album „Poznań 1945” to publikacja cenna także z innego względu.

Przy całym kulcie oddawanym – skądinąd słusznie – walczącej Warszawie,
przypomina, że o inne polskie miasta również toczono zawzięte,
ciężkie boje, a po przejściu Wisły droga na Berlin wcale nie stała
jeszcze otworem.