„W teatrze »kabuki« role kobiece grali mężczyźni,
nazywani »onnagata« (rola kobieca), rozpoznawalni
dzięki chusteczce, którą przykrywali wygoloną głowę”
– czytamy w najnowszym tomie świetnej serii
„Leksykon”, poświęconym dalekiej Japonii. Chociaż
ta kultura jest równie odległa od cywilizacji europejskiej
jak i dystans mierzony w tysiącach kilometrów,
to nie brak u nas jej miłośników, czego dowodem
są liczne publikacje poświęcone „krajowi
kwitnącej wiśni”. Tym razem otrzymujemy usystematyzowany
przegląd powstałych do połowy XIX wieku wybitnych
dzieł artystów japońskich, a także przedstawienie ważnych osobistości,
okresów historycznych czy osiągnięć architektury, z których niewątpliwie
najbardziej znany na świecie jest Złoty Pawilon w Kioto, chociaż
niektórzy wyżej cenią mniej znany, a znajdujący się w tym samym
mieście Srebrny Pawilon.

Jednym z najtrudniejszych do zrozumienia dla nas japońskich „specjalności”
jest dwoistość wyznawanej religii – połączenie sintoizmu
z buddyzmem i koegzystencja tych dwóch nurtów. Dlatego część książki
poświęcona sprawom religii wydaje się szczególnie ciekawa i z pewnością
ułatwia europejskiemu czytelnikowi próbę zrozumienia tego problemu.
Z innej strony niezwykle ciekawy jest rozdział o życiu codziennym,
w którym znajdujemy informacje o zjawiskach, które z Japonii
promieniowały na inne kraje i kultury, jak chociażby sztuka kulinarna,
bo – jak czytamy – „dania japońskie są atrakcyjne zarówno ze względu
na walory wizualne, jak i smakowe”, czy ikebana lub bonsai, a więc
sztuka układania kwiatów oraz uprawa miniaturowych roślin. I wreszcie
kaligrafia – sztuka, która jest najwyżej ceniona na Dalekim Wschodzie.
W sumie powstała piękna książka o pięknej i wyrafinowanej sztuce
dawnych czasów z drugiej strony naszego globu.