Niedziela, 2 maja 2021
WydawcaAlbatros
AutorKazuo Ishiguro
TłumaczenieAndrzej Szulc
RecenzentEwa Tenderenda-Ożóg
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2021
Liczba stron320
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 4/2021

Cztery lata po otrzymaniu Literackiej Nagrody Nobla ukazuje się wreszcie nowa powieść Kazuo Ishiguro. „Klara i Słońce” to dystopia, w której autor porusza tematykę współistnienia człowieka i sztucznej inteligencji. Zagadnienie bardzo na czasie i wcale nie takie odległe. Jak na powieść, w której główne skrzypce odgrywa technologia, to bardzo emocjonalna historia. Noblista stawia fundamentalne pytania – moralne i etyczne – dotyczące naszej niedalekiej przyszłości, istoty człowieczeństwa i siły ludzkich więzi.

Tytułowa Klara to maszyna zasilana energią słoneczną. Zadaniem robotów takich jak ona jest opieka nad dziećmi (oficjalna nazwa SP – Sztuczny Przyjaciel / Przyjaciółka). Na wystawie sklepowej upatrzyła ją sobie Josie. Czternastolatka uprosiła mamę, żeby to właśnie Klara trafiła do ich domu i dotrzymywała jej towarzystwa. Nowy nabytek jest świetnym obserwatorem, ma wybitne zdolności do szybkiej, logicznej analizy danych. Klarę szczególnie interesuje paleta ludzkich uczuć. Gdy zarzuca się jej nieczułość, odpowiada: „uważam, że mam wiele uczuć. (…) Im pilniej obserwuję, tym więcej jest uczuć, które są mi dostępne”. Co zadziwiające, humanoidka wzbudza u czytelnika pozytywne uczucia, ujmuje tym, w jaki sposób troszczy się o dziewczynkę, która okazuje się być ciężko chora. Bije od niej optymizm, dziecięca naiwność i wiara w człowieka. To opowieść o przyjaźni, samotności, ale też o przemijaniu.

W powieści pojawia się również temat modyfikacji ludzkich genów. Bogaci rodzice mogą „skorygować” geny swoich dzieci, aby zapewnić im lepsze wykształcenie, lepszą przyszłość, wygraną w „wyścigu szczurów”. To pogłębia nierówności społeczne, a dzieci zdolne, ale z ubogich rodzin, nie mają dostępu do prestiżowych uczelni.

„Klara i Słońce” to ciekawie wykreowany fragment alternatywnej rzeczywistości, poruszający czułe struny. Ishiguro to autor o niezwykłej wyobraźni i umiejętności wnikliwego przyglądania się ludzkiej naturze. Potrafi budować napięcie i rozbudzać ciekawość czytelnika. Członkowie Akademii Noblowskiej w 2017 roku nazwali brytyjskiego pisarza japońskiego pochodzenia autorem powieści o „ogromnym ładunku emocjonalnym”. Swoją najnowszą książką przypieczętował werdykt.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ