środa, 6 września 2023
WydawcaIPN
AutorKrzysztof A. Tochman
Recenzent(pk)
Miejsce publikacjiRzeszów-Warszawa
Rok publikacji2022
Liczba stron550
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 8/2023

Od innych książek sygnowanych przez Instytut Pamięci Narodowej ta różni się w sposób szczególny. Nie jest mianowicie monografią życia i patriotycznych dokonań któregoś z mniej lub bardziej znanych, albo wręcz zapomnianych bohaterów polskiego podziemia niepodległościowego, lecz dotyczy działalności postaci kontrowersyjnej, która przez lata mitologizowała swój udział w ruchu patriotycznym, będąc w gruncie rzeczy konfidentem Urzędu Bezpieczeństwa, a następnie innych służb komunistycznego państwa.

Można, a nawet należy, zadać sobie w tym miejscu pytanie: dlaczego poświęcono tak nieciekawej i dwulicowej postaci osobną publikację? I to edytowaną przez wydawcę wygrzebującego z dawnych archiwów prawdę o bardziej godnych przypomnienia osobach z najnowszej historii Polski? Na pytanie to niech odpowie sam autor, czyli Krzysztof A. Tochman, doktor historii z Oddziału IPN w Rzeszowie: „Pisząc biografię Augustowskiego, postawiłem sobie za cel przede wszystkim zmierzenie się z legendą »żołnierza niezłomnego«, za jakiego uchodził »bohater« przez ponad pół wieku, i zarówno wydobycie jego zasług, jak i ukazanie mrocznych wątków dotyczących tej postaci. (…) Ponadto chciałem przybliżyć proces dochodzenia do tej prawdy o nim, jej odkrywania (…) Jestem również świadom, że odkrywanie prawdy nie spodoba się niektórym środowiskom, zwłaszcza tym, które miały i nadal mają żywotny interes w manipulowaniu faktami i fałszowaniu dziejów służb specjalnych po 1944 r., jak i po tzw. przełomie 1990 r. oraz bagatelizowaniu ich wpływu na kształt III Rzeczypospolitej Polskiej, targanej wielu sprzecznościami wewnętrznymi i zewnętrznymi, osłabianej rozbieżnymi z polską racją stanu rozgrywkami”.

Książka Krzysztofa A. Tochmana wpisuje się więc jak najbardziej w kanon wydawniczy Instytutu Pamięci Narodowej, chociaż w sposób nieco okrężny. Nie wydobywa z zapomnienia wiedzy o postaci zepchniętej przez komunistów w historyczny niebyt, lecz – odwrotnie – odkłamuje komunistyczne kłamstwa mające na celu uwiarygodnienie postaci mającej w życiorysie ważne dokonania w walce o niepodległość podczas wojny, a po jej zakończeniu stającej przed wyborem między dalszym bohaterstwem albo wejściem na drogę hańby. I tego wyboru Augustowski dokonał.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ