Doprawdy odjechana historia! Lata sześćdziesiąte, willa KC PZPR gdzieś na Kaszubach, na odludziu, trup i do tego esbecy wyjaśniający okoliczności zbrodni. Młody funkcjonariusz SB Jeremi Felicki dostaje zadanie, by czarną wołgą zawieźć pułkownika Jana Henkego i majora Stefana Poletyłę do Gadastrugi, gdzie mają wręczyć zaległy Order Budowniczych PRL sekretarzowi Biura Politycznego KC PZPR. Tymczasem na miejscu okazuje się, że honory nie będą czynione, bo gospodarz siedliska to… denat. „Kto zabił Podkalickiego to jedno, a osobne pytanie to: kto powiesił małpę” – oznajmia śledczy Poletyło, ale na tym kończą się jego zdolności śledcze. W krótkich żołnierskich słowach wyjaśnia, do jak radykalnych kroków by się posunął, aby wyjaśnić sprawę. Szczególnie dużo roboty by nie miał, bo krąg podejrzanych, jak u Agathy Christie, jest zamknięty. To mieszkańcy willi i goście przybyli na urodziny sekretarza. A, i jest jeszcze jeden ważny element całej historii, czyli małpa. „Służba Bezpieczeństwa nie rządzi tym krajem dlatego, że jest uprzejma” – z uśmiechem zapowiada przebieg przesłuchań Henke. Uśmiech też będzie gościł na twarzach czytelników, bowiem Juliusz Machulski stworzył zawadiacką komedię kryminalną, a barwna galeria wymyślonych przez niego postaci dostarcza mnóstwa zabawnych sytuacji. Starsi czytelnicy, pamiętający czasy słusznie minione, znajdą w tej powieści wiele smaczków, pojawiają się też nawiązania do filmów (m.in. „Ostatni dzień lata” Tadeusza Konwickiego, „Matka Joanna od Aniołów” Jerzego Kawalerowicza) czy książek („Paragraf 22” Josepha Hellera). Młodszym, mam nadzieję, lektura sprawi czytelniczą frajdę.

Nie tylko treść, lecz także oprawa graficzna książki jest wyjątkowa, okładkę z małpą w roli głównej zaprojektowała córka reżysera – Marysia Machulska, zastosowano tłoczenia i materiałowy grzbiet. Taka forma przyciąga uwagę i zachęca do zajrzenia do środka. A sam autor już zapowiedział kolejną powieść, oczywiście kryminalną.