Nasza Noblistka, Wisława Szymborska ubolewała: „Na tysiąc osób tylko jedna lub dwie interesują się poezją i poetami…” Dlatego bardzo cieszy fakt, że to profesor uniwersytetu – nie polonista czy kulturoznawca, nie krytyk literacki, ale historyk – sięgnął do poezji. Zofia Chyra-Rolicz w znakomitej książce Maria Konopnicka. Opowieść o niezwykłej kobiecie na nowo odkrywa czytelnikowi tę wielką postać. Ukazuje nie tylko poetkę, ale działacza społecznego – kobietę uwikłaną w intensywne życie rodzinne, a jednocześnie głęboko oddaną społeczeństwu swej epoki. Drugi nasz Noblista, Czesław Miłosz, mawiał: „Poeci znaleźli się na wyspach – zamknięci w uniwersyteckich kampusach, w wieżach z książek, w elitarnych czasopismach. Oddają się poszukiwaniom dóbr utraconych. Głosy ich są jednak mniej donośne (…) W sukurs przychodzi im kryzys (…)”, toteż biografia Konopnickiej przynosi nowe refleksje, pomaga w odbudowaniu utraconej harmonii, w określeniu nie tylko praktycznego sensu przedsięwzięć cywilizacyjnych w tym zakresie. „Wygnani poeci wracają” – mówimy dziś, ale dodajemy, iż powracają do świata, który przecież bardzo się zmienił, zalewa nas inwazja pomysłów pod nazwą postmodernizmu, a w ślad za tym wyhamowanie, a nawet regres rozwoju duchowego człowieka. Poezja wymyka się językowi i historii, chociaż są one jej konieczną pożywką – podkreśla Leszek Szaruga, wskazując też, iż poeta to wieczny wygnaniec i emigrant. Ale – dodajmy – poszerza granice ludzkiego świata. I taką poetką była i została do dziś w naszej świadomości Maria Konopnicka. Obecnie twierdzi się też, że poeci nie chodzą po ziemi. Krytyk literacki, Jan Marx, pisze to wprost, udowadniając, że poeci współcześni bujają w chmurach, że są oderwani od rzeczywistości. Tymczasem Chyra-Rolicz pokazuje, jak bardzo mocno Konopnicka stąpała po ziemi. Jak nie tylko z powodzeniem funkcjonowała w owej, jakże trudnej wówczas, rzeczywistości, ale przecież ją po prostu tworzyła! I to w czasach, gdy powszechnie uważano, że „kobiety, dzieci i ryby głosu nie mają…” Maria Konopnicka miała i z powodzeniem go używała. I to nie tylko na obszarze swojego kraju. Wybiegała myślą, słowem i (nie wahajmy się użyć tego słowa) krzykiem, sięgającym na cały świat. Z ogromnym skutkiem, z dobrymi konsekwencjami, które sprawiają, że …