RECENZJE
ROZWIŃ WSZYSTKIE
Piątek, 10 listopada 2023
Jacek Brzeziński
Teatr Provisorium – należący do najważniejszych grup teatralnych współtworzących fenomen polskiej sceny alternatywnej – powstał w listopadzie 1971 roku. Założyła go grupa studentów polonistyki Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Ich pierwszy spektakl „Czekanie” (premiera 1 marca 1972) według dramatu „Czekanie na Godota” Samuela Becketta, zrealizowany w konwencji widowiska poetyckiego, został zauważony i wywołał spore zainteresowanie. Twórcy Provisorium […]
środa, 22 marca 2017
Stanisław Brzozowski
Kiedy 30 lat temu „Dialog” opublikował „Mocarza”, sztukę Stanisława Brzozowskiego uznaną za bezpowrotnie zaginioną, była to sensacja. Spodziewano się, że ten utwór, wyróżniony w konkursie na dramat z roku 1901 (rozstrzygniętym w roku 1903) pod patronatem samego Henryka Sienkiewicza, wkrótce trafi na sceny. Po wyróżnieniu odbyło się aż pięć premier sztuki Brzozowskiego, później jednak słuch […]
środa, 22 marca 2017
To książka (a właściwie księga) wyjątkowej wagi – także w dosłownym sensie, bo waży 4 kg, stanowi dzieło 91 autorów, nie licząc twórców zdjęć, i jest bez żadnej przesady dziełem sztuki. Formę graficzną nadała księdze młoda artystka Justyna Czerniakowska, a nad całością czuwał pomysłodawca i redaktor w jednej osobie, znany reżyser Andrzej Rozhin, któremu konsultacją […]
środa, 22 marca 2017
Hanna Baltyn-Karpińska
Mimo nowego tytułu leksykon Hanny Baltyn-Karpińskiej powtarza „knowhow” książki Stanisława Marczaka-Oborskiego „Iskier przewodnik teatralny” (1 wyd. 1964), toteż od porównań trudno uciec. Zaczyna od nich sama autorka, wskazując, że ona już literaturom bratnich krajów nie musiała się kłaniać oraz że od „Marczaka” sporo czasu upłynęło, toteż dołączyła garść utworów nowszych, którym wróży dłuższy żywot sceniczny. […]
środa, 22 marca 2017
Tomasz Mościcki
Mało brakowało, a kabaret „Qui Pro Quo” nie otworzyłby podwojów. Józef Hłasko (dziadek Marka) komendant warszawskiej straży ogniowej pisał, że „budynek jest nieprzystosowany do potrzeb teatru (…) w razie pożaru nikt by z życiem nie uszedł”. Po przebudowie schodów wiodących do sutereny Galerii Luxenburga, łączącej ulicę Senatorską z Niecałą, gdzie zlokalizowano ten „zjawiskowy przybytek podkasanej […]
środa, 22 marca 2017
Grzegorz Niziołek
Krzysztof Warlikowski jest dziś modny. Dawni przeciwnicy szykują mu laury, uhonorowano go Europejską Nagrodą Nowej Rzeczywistości (2008), powstają poświęcone mu książki. Grzegorz Niziołek rozpoczyna więc swoją monografię od deklaracji: „Warlikowski to my”. Wprawdzie to nie jest sentymentalna identyfikacja, ale wskazanie na wspólnotę doświadczeń widowni, jakich dostarczyła twórczość artysty, to jednak taka formuła budzi pewien niepokój. […]
środa, 22 marca 2017
Bertolt Brecht/Heiner Müller
Dwa dramaty w jednym tomiku, ale nieprzypadkowo. Heiner Müller bowiem napisał utwór polemicznie nawiązujący do tekstu Brechta, tak więc czytane jeden po drugim dają obraz przemian myślenia o współczesnym dramacie. Chodzi bowiem o model dramatu, który przeciwstawia się tradycyjnie rozumianemu dramatowi europejskiemu, w którym występują wyodrębnione postacie, prawdopodobieństwo psychologiczne i, oczywiście, katharsis. Słowem o dramaty […]
środa, 22 marca 2017
Paweł Mościcki
Doktorant PAN, pozostający pod wpływem współczesnej filozofii francuskiej, podejmuje rozważania nad związkami teatru i polityki. Stawia ważne pytania, a wśród nich to kluczowe: „czy sztuka może być zaangażowana politycznie i pozostawać jednocześnie sztuką wysokiej próby?”. Unika jednoznacznych odpowiedzi, chociaż nie ukrywa, gdzie lokuje swoje sympatie – najwyraźniej od sztuki zaangażowanej woli „sztukę angażującą”. Na czym […]
środa, 22 marca 2017
Marzanna Graff-Oszczepalińska
„Wyjątkowe rozmowy na codzienne tematy”, brzmi podtytuł do tej książki. Trafny, trzeba przyznać. Znana w naszym, książkowym środowisku autorka i aktorka umówiła się na spotkania z osobami publicznymi, odkrywającymi przed nią swoje prawdziwe często ja. „Dlaczego wybrałam właśnie ich? Bo było w nich coś, co zafascynowało mnie, bo sama mogłam nauczyć się od nich czegoś […]
środa, 22 marca 2017
Książka jest zbiorem rozmów przeprowadzonych przez Marię Malatyńską z aktorem, reżyserem, producentem oraz rektorem krakowskiej Szkoły Teatralnej Jerzym Stuhrem. Ich podstawą były krótkie „pytania i odpowiedzi” jakie duet Malatyńska-Stuhr przeprowadzał ze sobą od 2004 roku na łamach „Gazety Krakowskiej”. Rozbudowane i przystosowane do formy książkowej, ujęte w porządku alfabetycznym według istotnych dla artystycznego i prywatnego […]
środa, 22 marca 2017
Erwin Axer
Szkoda, że wybitny reżyser zapomniał o przysłowiu: „Do trzech razy sztuka” i zdecydował się na publikację czwartego tomu retrospekcji wymieszanych chronologicznie i merytorycznie. Nie dorównuje on bowiem jakością poprzednikom. Zbiorek otwiera spisana u schyłku II wojny światowej w niemieckim obozie relacja dotycząca września 1939 zapamiętanego przez absolwenta Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie, gdzie jego […]
środa, 22 marca 2017
Ewa Guderian-Czaplińska
Rzeczownik „album” istniał w przeszłej polszczyźnie w rodzaju nijakim‚ autorka na dowód cytuje „Lalkę” Prusa – „…kupił u nas kosztowne album…” i pozwala sobie przypuścić‚ że zapewne takiej formy używali artyści przedwojennych scen poznańskich… Ta książka‚ ze względu na wielki wybór reprodukcji historycznych fotografii oraz wielką staranność edytorską wydania na miano albumu zasługuje. Przedwojenny teatralny […]