1 W „Chłopkach. Opowieści o naszych babkach” Joanna Kuciel-Frydryszak przedstawia gehennę, jaką w swoich domach czy raczej chałupach przeżywały kobiety i to wcale nie tak dawno, bo w prezentowanym tu fragmencie – w latach czterdziestych zeszłego wieku. Na ten czas przypadło dzieciństwo Róży Somli-Dembowskiej, która tak je wspomina: „Ojciec codziennie rano odwoził mleko do mleczarni. Ona stała w drzwiach, by nie przeoczyć momentu, gdy jego fura wyjedzie zza zakrętu drogi. Wtedy musiała natychmiast nastawiać zupę mleczną, bo domagał się, żeby była gorąca. Jeśli nie zauważyła, że fura nadjeżdża, i chciała nastawić garnek, dopiero kiedy ojciec wchodził do domu, już było za późno. Odwracał się na pięcie i szedł w pole. Bez jedzenia i bez słowa. (...) Gdy wracał po pracy do domu, zasiadał przy dużym stole, a matka podawała mu obiad. Przy zupie, najczęściej gęstej, z wkładką mięsną, siorbał”. No, czego jak czego, ale tego siorbania dzieci mu nie wybaczyły. 2 W „Nie mylić z miłością” Katarzyna Nosowska otwarcie mówi o trudnych sprawach, nie tych wymyślonych, ale tych prawdziwych, które sprawiają, że odczuwamy wstyd. I źle nam z tym: „Wstydziłam się i nadal wstydzę mówić, co dobrego mi się przytrafiło, żeby nie sprawić przykrości tym, którzy wciąż czekają na uśmiech losu. Wstydziłam się niewiedzy, tego, że przytka mnie, gdy padnie znane nazwisko, które w mojej świadomości nie zaistniało. Wstydziłam się własnego zdania, szczególnie gdy odbiegało od normy. Bałaganu. Rozebrać się u lekarza. Mówić po angielsku. Prosić o pomoc, o zwrot pożyczki. Wstydziłam się, że mam mało pieniędzy, ale też wtedy, gdy zaczęłam dobrze zarabiać. Towarzyszyło mi milion innych wstydów z tym dotyczącym ciała na czele. O ile wyzbycie się wstydu w kontekście relacji ze światem zewnętrznym można odłożyć do czasu zgromadzenia odpowiedniej ilości odwagi, o tyle ze wstydem w związku należy, moim zdaniem, rozprawić się pilnie, bo wyczerpuje najbardziej”. A zatem: do dzieła! 3 „Pucio robi porządek” Marty Galewskiej-Kustry i Joanny Kłos inspirować ma maluchy – jak doczytałem się – do utrzymywania ładu przynajmniej w swoim pokoju, wśród swoich zabawek. Sprawdziłem. Powiedzmy, że eksperyment udał się nie w pełni. Zdaniem żony, nie powiódł się zupełnie, ale być może przemówił przez nią maksymalizm oczekiwań. W końcu rzecz nie w tym, by Pucio zrobił porządek, ale – zgodnie z tytułem – robił go. 4 W dramatycznej scenie otwierającej „Dawno temu w Warszawie” Jakuba Żulczyka cytowany jest znany tekst Wojciecha Młynarskiego, przez dziesięciolecia z powodzeniem wyśpiewywany przez Alicję Majewską: „Miłowania głodni jak wilcy,/ nauczymy się w tym kraju od pierwszego dnia/ słów, którymi mówią tubylcy”. „Jakimi słowami mówią tubylcy?” – zastanawia się autor. Jak to jakimi? Tymi na „k”, „j” i „p”, a nie żadnymi „sza ba da ba da”. Powieść Żulczyka przynosi zresztą aż nadto dowodów, że jest tak właśnie, a nie inaczej. 5 Z tym, co zostało przedstawione w książeczce Anity Głowińskiej „Kicia Kocia się złości”, rodzice mają do czynienia na co dzień. Mogą się tylko pocieszać, że nie tylko oni. 6 W „Diamencie”, czwartym tomie „Rodziny Monet” Weroniki Marczak, Hailie Monet studiuje …