Nawiązuję tym niegramatycznym tytułem do mojego tekstu sprzed roku, w którym „panu Lemu” mogło się śnić wiele, głównie zaś automatony wyręczające ludzi, najwyższe stadium gatunku mądrali. Lem, jak i wielu innych autorów science fiction, formy literackiej ułatwiającej przeróżne spekulacje, zastanawiał się, co z nas wyrośnie – dosłownie. Bo możliwości było niby wiele, ale jeśli mieliśmy pozostać homo, a także sapiens, to pewne sprawy trzeba było wziąć w garść. Lem najbardziej bezpośrednio, uderzająco, przedstawił to w jednej ze swych wczesnych powieści, profetycznym „Powrocie z gwiazd”. Jej bohater natrafia na obojętność, zapomnienie, wręcz niezrozumienie powodów, dla których ruszył w Kosmos. Pewnie zdołałby się z tym pogodzić, ale nie może zaakceptować dziwnych zmian w zachowaniach współobywateli – wyeliminowali ze swego życia wszelkie zagrożenia, agresję, złość, zapanował kult piękna i młodości. Nawet popęd płciowy – jako możliwy gwałt, a więc zagrożenie – też wymaga zgody obojga partnerów. Lem – nie wiem, przyznawałem – mógł …