– Akcja „Wisła” była konieczna, aby w Bieszczadach zapanował spokój? – To pytanie zadają sobie historycy i publicyści od wielu lat. Niektórzy twierdzą, że bez jej przeprowadzenia na południowo-wschodnich rubieżach Polski jeszcze długo lałaby się słowiańska krew; inni – że z UPA można się było szybko rozprawić, ale nie wypędzać całej ludności ukraińskiej i mieszanej ukraińsko- -polskiej z rodzinnej ziemi. Że obarczenie wszystkich mieszkańców Bieszczadów i Beskidu Niskiego odpowiedzialnością za rozpętanie konfliktu zbrojnego, ataki na cywilów i mundurowych, a w konsekwencji za śmierć wielu ludzi – było błędem, a nawet grzechem. Zostawiono setki zrujnowanych, opustoszałych wsi, które zaczął porastać las. Zniszczono substancję materialną, w tym sakralną; doprowadzono do zerwania więzi społecznych i do zburzenia wielokulturowej tradycji pogranicza. – Katalizatorem operacji była śmierć gen. Karola Świerczewskiego. Do dziś okryta nimbem tajemnicy… – Akcję „Wisła” przygotowywano na długo przed zabiciem generała „Waltera”. Ukraińców pozbywano się z terenu Rzeczpospolitej już od 1944 roku, w 1946 roku nastąpiły masowe przesiedlenia do USSR. Niby, jak zapowiedziała władza, dobrowolne, a w …