Polska Izba Książki ogłosiła zakończenie pierwszej edycji badania „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce”. Jego celem był opis zmieniających się codziennych nawyków czytelniczych, które obejmują obok książek, także inne teksty. Jak czytamy w komunikacie prasowym PIK: „Badanie jest pierwszym etapem projektu, który w kolejnych latach pozwoli obserwować kierunek i natężenie zmian kulturowych w tym obszarze. Wiodące pytania badawcze to: jak czytają Polacy i jak dalece świat cyfrowy wchłania tradycyjne czytelnictwo książek? (...) to projekt realizowany wedle innej koncepcji aniżeli dobrze znane i szeroko propagowane badania Biblioteki Narodowej. Nie chodzi tylko o to, że w badaniu PIK liczbę czytanych książek mierzono dla ostatnich 30 dni, a nie dla minionych 12 miesięcy. Ważniejsze jest to, że przedmiotem badania PIK było szeroko pojęte czytanie, obejmujące konsumpcję różnych tekstów na wszelkich możliwych nośnikach. Takie ujęcie pozwoliło wyjść poza alarmistyczne doniesienia o upadającym czytelnictwie książek, które chętnie podchwytują media. Badanie PIK nie bije na alarm, tylko koncentruje się na wielostronnym opisie zmieniających się kulturowych nawyków czytelniczych oraz na wyjaśnieniu źródeł tego procesu.” Na łamach Biblioteki Analiz prezentowaliśmy już ustalenia poszczególnych części projektu badawczego PIK, przede wszystkim szczegółowo relacjonowaliśmy wyniki badania założycielskiego zrealizowanego przez CBOS. Przyszedł wreszcie czas na prezentację najważniejszych, z punktu widzenia branży wydawniczej, wniosków płynących z projektu. Za opracowanie poniższych wniosków stanowiących część raportu z wyników dyskusji eksperckich odpowiadał zespół firmy GAB Media: Grzegorz Boguta, Monika Ligęza i Michał Wysocki. „Dla branży wydawniczej wymiar praktyczny badań jest z oczywistych względów najważniejszy. Jak i co czytają Polacy, czy media elektroniczne wypierają książkę tradycyjną, jak kształtują się upodobania czytelnicze Polaków ze względu na ich wiek i płeć, gdzie czytelnicy kupują książki – to tylko niewielWnioski praktyczne Podsumowanie badania „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce”ka część pytań, jakie stawia branża” – czytamy we wprowadzeniu do tej części raportu z projektu badawczego PIK. Najbardziej zajmujące branżowych profesjonalistów kwestie zostały omówione podczas dwóch paneli dyskusyjnych na platformie elektronicznej, z których pierwszy odbył się w okresie od 10 do 31 grudnia 2013 roku, a drugi – od 29 września do 25 listopada 2014 roku. Ponadto w lipcu 2014 roku miało miejsce spotkanie branżowe najbardziej aktywnych i znaczących wydawców w Polsce. W efekcie spośród przebadanych wskaźników i zjawisk charakteryzujących nawyki i preferencje czytelnicze Polaków utworzona została grupa kluczowych zagadnień, które odpowiadają najważniejszym potrzebom informacyjnym wydawców. Mało czytający Pierwszym z poruszonych zagadnień jest podział na mało czytających i nieczytających w ogóle. Jak pamiętamy w badaniu założycielskim realizowanym przez CBOS pytano m.in. o to, ile książek papierowych przeczytał respondent od początku do końca lub prawie do końca, w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Uzyskane wyniki wskazują m.in., że grupa czytających dużo (ponad 11 książek rocznie) stanowi około 19 proc. badanej populacji respondentów. Natomiast grupa czytająca średnio i mało (2–10 książek rocznie) czyta je w dużej mierzej z obowiązku (podręczniki, poradniki itd.). Z analiz wynika, że są to zazwyczaj uczniowie bądź studenci urodzeni po 1992 roku. „Nie oznacza to jednak, że nie ma w tej grupie osób czytających dla przyjemności – jest ona dość liczna, chociaż nie jest dominująca. Grupa młodszych czytelników (urodzeni w 1992 roku i później) korzysta także z bibliotek lub domowych księgozbiorów, rzadko kupując książki, a w każdym razie przeznaczając na nie niewielkie kwoty” – czytamy w raporcie PIK. Wiadomo również, że czytający średnio i mało mieszkają przede wszystkim w zachodniej lub południowo-zachodniej części kraju, w województwach śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim, małopolskim, opolskim i lubuskim. W raporcie podkreślono również, że jest to grupa średnio często chodząca do kina lub korzystająca z innych rozrywek tego typu, jak teatr. Nieczytający książek (0–1 rocznie) to przede wszystkim mężczyźni z wykształceniem niższym niż średnie z maturą, z województw wschodnich, północno-wschodnich lub południowo-wschodnich, ale także centralnych (świętokrzyskie). Grupa ta nie przegląda fragmentów książek, a ponadto znacznie rzadziej niż inne grupy czyta inne treści czy formy tekstu. Wśród urodzonych po 1992 roku są to użytkownicy konsol (gier komputerowych), głównie mężczyźni. Jak wniosek płynie zatem z tych ustaleń? …