Numeracja ISBN osiągnęła szacowny wiek 40 lat i przechodzi właśnie na całym świecie stosowny lifting technologiczny. Warto działanie systemu ISBN dostosować do e-świata także w Polsce. Z inicjatywy Stowarzyszenia Autorów i Wydawców „Polska Książka” oraz Polskiej Izby Książki, Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek i Stowarzyszenia Wydawców Katolickich (sygnatariuszy listu intencyjnego ws. e-ISBN) Biblioteka Narodowa jako instytucja ustawowo odpowiedzialna za prowadzenie Krajowego Biura ISBN pracuje obecnie nad wdrożeniem nowego internetowego systemu do pobierania numerów ISBN i zarządzania nimi. Nowy system projektowany jest jako nowoczesna aplikacja online, której logika i funkcjonalności wynikają z międzynarodowych uregulowań oraz specyfikacji powszechnie wykorzystywanego na świecie formatu opisu publikacji ONIX, opracowanego przez międzynarodowe konsorcjum EDItEUR. Założenia funkcjonalne projektu, realizujące także postulaty polskich wydawców, zostały przygotowane przez Bibliotekę Narodową, zaś prace programistyczne prowadzi Instytut Książki. Uruchomienie systemu planowane jest już na początku 2014 roku. Co istotne – korzystanie z systemu ISBN będzie w Polsce nadal bezpłatne. Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki (ISBN) jako standard opisany został w normie ISO 2108. Biblioteka Narodowa należy zarówno do ISBN International – organizacji skupiającej kraje stosujące numerację ISBN i przede wszystkim odpowiedzialnej za prace nad normą ISO 2108, jak i do konsorcjum EDItEUR – organizacji wskazanej w normie do prac nad rozwojem ISBN jako standardu wymiany metadanych publikacji. Norma ISO i jej konsekwencje praktyczne – o ISBN raz jeszcze Funkcjonalności powstającego systemu e-ISBN w dużej mierze wynikają z przyjętej globalnie koncepcji przyznawania wydawcom prefiksów. Przypomnijmy: od 1 stycznia 2007 roku obowiązuje 13-cyfrowa prezentacja numeru zgodna ze specyfikacją EAN (co umożliwia generowanie dla ISBN kodów kreskowych). Numer składa się z pięciu bloków, a nie z czterech, przy czym nadal koduje te same trzy istotne informacje: kraj–wydawca–produkt. Przykład: ISBN 978-83-01-15304-5 1. Przedrostek EAN – element „978” 2. Kraj – tu 83 = Polska 3. Oznaczenie wydawcy (prefiks) – tu 01 = Wydawnictwo Naukowe PWN 4. Identyfikator produktu – tu 15304 5. Cyfra kontrolna – tu 5. Prefiks to występujący zawsze po kodzie kraju element, od którego uzależniona jest wielkość puli numerów do wykorzystania – 10, 100, 1000, 10 000 lub 100 000. W Polsce wydawcy otrzymują wyłącznie następujące oznaczenia identyfikacyjne: • dwucyfrowe w zakresie 00–19 (pule 100 000 numerów), • trzycyfrowe w zakresie 200–599 (pule 10 000 numerów), • czterocyfrowe w zakresie 7000–8499 (pule 1000 numerów), • pięciocyfrowe w zakresach 60 000– 69 999 i 85 000–89 999 (pule 100 numerów), • sześciocyfrowe w zakresie 900 000– 999 999 (pule 10 numerów). Aby otrzymać oznaczenie identyfikacyjne (prefiks), wydawca musi wypełnić formularz zgłoszeniowy. Wydrukowany i podpisany wniosek należy przesłać do Krajowego Biura ISBN pocztą i ta zasada będzie utrzymana także w e-ISBN. Różne długości prefiksów wydawniczych to sprawdzone rozwiązanie funkcjonalne. Zasada jest oczywista: im krótszy prefiks, tym więcej miejsca na numerowanie (kodowanie) produktów. W zależności od wielkości swojej produkcji wydawcy nadal będą decydowali o wielkości pul numerów, z jakich będą korzystać. Czynność pobierania nowych prefiksów (pul numerów) będzie jednak teraz odbywała się w pełni online i zupełnie „samoobsługowo”. Co ze starymi numerami? Wielu wydawców w Polsce posiada wyłącznie stare arkusze z pulami numerów 10-cyfrowych, przyznanych im i wydrukowanych przed 2007 rokiem, …