Poniedziałek, 28 października 2013
Biblioteki cyfrowe
CzasopismoBiblioteka Analiz
Tekst pochodzi z numeru366
Postawione w tytule pytanie wymaga spojrzenia wstecz i określenia ram czasowych digitalizacji ze szczególnym naciskiem na jej rozwój na naszym rodzimym podwórku. Ale dla porządku niezbędne jest podanie ustandaryzowanej definicji głównego tematu tego artykułu. Digitalizacja – inaczej cyfryzacja, to pojęcie, które od początku stosowane było głównie w bibliotekarstwie i archiwistyce, a wraz z coraz większą ilością udostępnianych dokumentów weszło do powszechnego użycia; oznacza wprowadzenie do pamięci komputera tradycyjnych, drukowanych lub rękopiśmiennych, materiałów bibliotecznych lub archiwalnych w postaci danych cyfrowych metodą skanowania. Pojęcie to pojawiło się nieprzypadkowo właśnie w słowniku bibliotekarzy i archiwistów. Od dawna dostrzegali oni potrzebę ochrony zagrożonych zbiorów. Wojny, kataklizmy i klęski żywiołowe, niekorzystne warunki przechowywania spowodowały utratę wielu niepowtarzalnych i bezcennych świadectw ludzkiej cywilizacji spisanych na papierze. Aż do drugiej połowy XX wieku brakowało jednak odpowiednich środków technicznych, które pozwoliłyby na efektywne zabezpieczanie i udostępnianie cennych kolekcji. Na szerszą skalę digitalizacja jako forma ochrony zbiorów wykorzystywana jest na świecie od ponad 30 lat, przy czym polskie doświadczenia w tym zakresie dopiero obecnie nadążają za światowymi trendami. Pierwszy polski projekt digitalizacyjny miał miejsce w 1998 roku w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie na warsztat wzięto przede wszystkim zbiory zabytkowe: starodruki, rękopisy, kartografię oraz XIX/XX-wieczne kolekcje regionalne. Wraz z pojawianiem się kolejnych projektów digitalizacyjnych rosło zapotrzebowanie na ich udostępnianie w rozwijającym się coraz szybciej Internecie. Pierwsze biblioteki cyfrowe powstawały w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Wśród najstarszych należy wymienić Projekt Gutenberg oraz ArXiv. Przytoczone tu przykłady obrazują dwa kierunki, w jakich rozwinęły się biblioteki cyfrowe udostępniające zdigitalizowane zbiory online. W Projekcie Gutenberg skupiono się na digitalizacji i udostępnianiu pełnotekstowych dzieł znajdujących się już w domenie publicznej, propagując darmowy dostęp do największych skarbów literatury światowej. Z kolei projekt ArXiv zakłada wolny dostęp do deponowanych przez naukowców prac badawczych z dziedziny fizyki. Oba projekty mają wagę ogólnoświatową i są w nich publikowane prace w większości języków. W Polsce pierwszą bibliotekę cyfrową stworzono w 2002 roku w Poznaniu. Została oparta na powstałym w Poznańskim Centrum Komputerowo- Sieciowym oprogramowaniu dLibra, które obecnie jest powszechnie używanym w Polsce oprogramowaniem do tworzenia bibliotek cyfrowych. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa (WBC), bo o niej mowa, skupiła wokół siebie wiele ośrodków naukowych, akademickich i kulturalnych, których zasoby prezentowane są na jednej wspólnej platformie. W następnych latach zaczęły powstawać kolejne biblioteki cyfrowe, które w 2007 roku zostały zrzeszone w Federacji Bibliotek Cyfrowych (FBC). Była to jedna z pierwszych inicjatyw na świecie, mająca na celu zrzeszenie bibliotek cyfrowych i wspólne przeszukiwanie ich zasobów za pomocą jednego narzędzia wyszukiwawczego. Największy tego typu projekt w świecie, Europeana, powstał w 2008 roku, przy czym należy zaznaczyć, iż obecnie …
Wyświetlono 25% materiału - 431 słów. Całość materiału zawiera 1724 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się