Wtorek, 12 stycznia 2021
Wydawcy i księgarze w służbie Rzeczypospolitej
CzasopismoBiblioteka Analiz
Tekst pochodzi z numeruBiblioteka Analiz nr 538 (1/2021)
W ramach cyklu „Wydawcy i księgarze w służbie Rzeczypospolitej” prezentujemy artykuły o ważnych dla polskiej kultury księgarzach i wydawcach. Artykuł dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm jutra”. Materiał dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa. W 1796 roku, w wieku 36 lat, przybył do Krakowa Józef Jerzy Trassler, aby „na polecenie władz austriackich, otworzyć drukarnię i księgarnię niemiecką” 1. Swój lokal prowadził na początku przy Rynku Głównym, co sprawiało, że mógł poszczycić się niewątpliwie najbardziej prestiżową lokalizacją w mieście, później przenosił swoją firmę dwa razy, najpierw na ulicę Grodzką, potem na ulicę Wiślną. Od 1798 roku butny Niemiec zaczął używać tytułu ck gubernialnego drukarza i księgarza. Jak podaje Encyklopedia Krakowa: „Początkowo drukował głównie podręczniki służące germanizacji, później – zapewne w celu zwiększenia dochodów – zaczął wydawać literaturę i kalendarze w języku polskim. Wydał gramatyki niemieckie, polskie, katechizmy i tym podobne książki. Wydał też »Modlitwy Węgierskie«, zapewne dla wojska, które tu czasem stało” 2. Raczej nie przyniosło mu to chwały wśród ludu krakowskiego, ponieważ dziś jest postacią zupełnie zapomnianą. I może byłby niezbyt wart przypomnienia, gdyby nie jeden szczególny fakt. W 1809 roku, krótko przed wkroczeniem wojsk Księstwa Warszawskiego do Krakowa, sprzedał księgarnię innemu Niemcowi, młodszemu od siebie o 11 lat, Janowi Jerzemu Fryderykowi Friedleinowi. Sam wyjechał następnie na Morawy. Zmarł w 1813 roku. Wyżej wspomniany J.J.F. Friedlein to dziadek naszego bohatera, Józefa. Jan trafił do Krakowa jako wędrowny towarzysz introligatorski i był jednym z wielu niemieckojęzycznych osadników przybyłych na ziemie zajęte przez zaborców. I jak wielu innych uległ całkowitej polonizacji (jego młodszy syn brał udział w powstaniu listopadowym). Z wykształcenia introligator, z zawodu księgarz. Osiadł w Krakowie …
Wyświetlono 25% materiału - 273 słów. Całość materiału zawiera 1093 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się