Korzystanie z usług bibliotek publicznych jest dla wielu osób sposobem na dotarcie do szerokiego spektrum publikacji. Nie tylko tych będących obecnie na listach bestsellerów, ale również tych już może nieco zapomnianych, czy też obejmujących swą tematyka bardziej wyspecjalizowane dziedziny. W ten sposób zamiast kupować książki – wciąż w powszechnym społecznym oglądzie uchodzące za drogie – można mieć bezpłatny dostęp do niemal każdej pozycji. Jednak odwiecznym problemem bibliotek jest nieprzestrzeganie przez czytelników warunków na jakich udostępniane są pozycje z ich księgozbiorów. Chodzi tu przede wszystkim o proceder przetrzymywania książek poza wyznaczony termin lub wręcz ich nie zwracanie po upływie ustalonego terminu. Takie działania niesumiennych czytelników powodują, iż zostaje ograniczony dostęp do zasobów danej biblioteki dla szerszego grona czytelników. Może się to wiązać również z koniecznością uzupełnienia na własny koszt ubytków w zasobach, które zostały spowodowane przez czytelników. Regulamin jak umowa Sposobów na wyegzekwowanie zwrotu książek oraz ewentualne naprawienie szkody związane z ich przetrzymywaniem jest wiele – przyjrzyjmy się kilku prawnym aspektom tego zagadnienia. Po pierwsze należy zaznaczyć, że każdy czytelnik wypożyczający książkę z biblioteki zobowiązany jest do jej zwrotu w ustalonym przez strony terminie. Co do zasady regulacje dotyczące terminu zwrotu oraz ewentualnych konsekwencji związanymi z jego brakiem zamieszczane są w regulaminach ustalanych w danej bibliotece czy wypożyczalni. Z tego punktu widzenia niezmiernie istotne jest, aby każda osoba przed uzyskaniem statusu czytelnika danej biblioteki, w formie pisemnej potwierdziła i zaakceptowała brzmienie ustalonego regulaminu – taka akceptacja oznacza – z punktu widzenia prawa cywilnego – że doszło do zawarcia umowy pomiędzy czytelnikiem a biblioteką o treści sprecyzowanej w regulaminie. A jako że regulaminy mogą ulegać zmianie, istotną sprawą jest również tzw. dorozumiane wyrażenie zgody przez czytelnika na zmianę treści regulaminu, np. poprzez zagwarantowanie sobie, że w przypadku braku złożenia przez czytelnika oświadczenia o wypowiedzeniu w terminie dwóch tygodni od daty otrzymania wiadomości o zmianie regulaminu, poczytuje się, że regulamin w nowym brzmieniu zaakceptował. Gdy czytelnik nie zwraca w ustalonym terminie wypożyczonych książek, należy wezwać go (koniecznie w formie pisemnej, a jeśli przewidujemy dalsze kroki, w tym wniesienie sprawy do sądu – listem poleconym za zwrotnym poświadczeniem odbioru) do ich wydania w wyznaczonym terminie i do naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki w zwrocie książek. Korzystne z punktu widzenia bibliotek jest zagwarantowanie sobie w treści regulaminu możliwości dochodzenia roszczeń z tytułu kary umownej za każdy dzień opóźnienia w zwrocie książek …